Lay Wadi Media ( လေးဝတီ မီဒီယာ ): ရခိုင္သား ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင္႔ ျမမၼာ ( ဒုတိယပိုင္း)

ရခိုင္သား ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင္႔ ျမမၼာ ( ဒုတိယပိုင္း)

. ရခိုင္သားျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ျမမၼာ
(ဒုတိယပိုင္း)
ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္တာ၀န္
ရခိုင္သားမ်ား တိုင္းျပည္ကို တည္ေထာင္စကပင္လွ်င္ အမ်ိဳးေလးပါး က်င့္ရမည့္ က်င့္၀တ္အတိုင္း က်င့္ရ၍ တိုင္းျပည္ကို ေထာင္မရွိဘဲ လူကို လူက ထိမ္းခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို အမ်ိဳးေလးပါး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ဟု ေခၚသည္။ ( အဘိုးသွ်င္ဦးျမ၀ါ ျပန္လည္ အသက္သြင္းေသာ မင္းဗာစီမံကိန္းကိုရႈပါ)
ဤအထဲတြင္ အႏြယ္ဆိုင္ရာႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ယူရေသာ အပိုင္းမ်ားတြင္
(၁) ရႀကိဳင္သား
(၂) မာ့ရိုးသား
(၃) ေကါက္ကတန္းသား
ဤ အႏြယ္ ၃ ခုကို သာဂီ၀င္ဟု ေခၚ၍ အၿမဲတမ္း ရခိုင္ျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ မင္းစဥ္မင္းဆက္မ်ား ျဖစ္သည္။
(၁) စရိမ္းသား ကြမ္း ေဆး တို႔ကို ဘုရင္ထံ ဆက္သရေသာ အႏြယ္ ျဖစ္သည္။
(၂) ကလက္သား မင္းခမ္း မင္းနား မွန္သမွ်တြင္ ေမာင္းထုရေသာ အမ်ိဳး
(၃) ၀ယဥ္သား ဥယဥ္ပန္းမာန္ စိုက္ပ်ိဳးရေသာအမ်ိဳး
(၄) ၀ႏြယ္သား ေသာက္ေရ သံုးေရ ခပ္ရေသာ အမ်ိဳး
(၅) ေလးၿမိဳ႕သား၊ အစဥ္မွာ မုဆိုးအစဥ္ စစ္သား(သူရြဲ) အမ်ိဳး
(၆) ေလာင္းကတုန္းသား (အေလာင္းထမ္းသား) အေလာင္းေကါင္ကို သင္းၿဂိဳလ္ရေသာ အမ်ိဳး တို႔ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္သား အမ်ိဳးအႏြယ္ ထဲတြင္ ရခိုင္ျပည္ကို မင္းအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ မင္းစဥ္ မဟုတ္သည့္ အႏြယ္မ်ားမွာ
(၁) ေလးၿမိဳ႔သား
(၂) ရမ္းၿဗဲသား
(၃) ေက်ာက္ဖ်ာသား
တို႔သာလွ်င္ရွိ၍ ထိုအႏြယ္တို႔သည္ စလြယ္တင္ရေသာ အသည္သားမ်ား (လြတ္လပ္စြာ လုပ္စားနိုင္သူ) မ်ား ျဖစ္သည္။
ျမမၼာဇာတ္တြင္ပါ ၀င္ေသာရခိုင္အႏြယ္၀င္လူမ်ိဳးမ်ား
ၿမိဳ၊ ေယာ၊ ဖုန္၊ ဆလံု၊ ထား၀ယ္၊ ကဒူး၊ ကဏန္း၊ မရမာ၊ ရဘိန္း။ ။ ဤ ၉ မ်ိဳး လူမ်ိဳး အႏြယ္သည္ သာလွ်င္ ျမမၼာ ဇာတ္ ရခိုင္အႏြယ္ ဟုေခၚသည္။ ျဗာဟၼဏ ခတၱိယ ဗိသ ဒုသ အႏြယ္မွအပ က်န္လူမ်ိဳးစု မ်ားမွာ ျမမၼာဇာတ္မဟုတ္။ ပါဠိအလို လူမဟုတ္ ဟု ဆိုလိုသည္။ ဥပမာ၊ ဗမာ၊ ကခ်င္၊ ကယား၊ ၀၊ ကိုးကန္႔၊ လားဟူ၊ ရွမ္း၊ အခါ၊ စသည္ တို႔သည္ ျမမၼာဇာတိကို ရေသာ ျမမၼာဇာတ္ အႏြယ္ ၀င္မ်ား မဟုတ္ဟု ဆိုလိုသည္။
ရခိုင္သားႏွင့္ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္ပံုေရွးစကါး
၁။ ၿမိဳလူမ်ိဳးကို ပေထြး။ ။ မာရယုကို ေတာင္မင္း ၿမိဳ လူမ်ိဳး သင္းထီး ရေအာင္လာ ေမြးစားသည္။ ထို႔ေၾကာင္း ပေထြး သို႔မဟုတ္ အဖေႏွာင္း ျဖစ္၍ ပေထြးေတာ္သည္။
၂။ ခမီြးေခၚ ခမီး လူမ်ိဳးကို အေဘ။ ။ အေဘ ဆိုသည္မွာ အဖ၏ညီျဖစ္သည္။ ရေအာင္လာ၏ ညီ အႏြယ္တို႔ မွ ခမီြးေခၚ (ခမီး) ျဖစ္လာသည္ဟု အဆိုရွိသည္။
၃။ ခ်င္းလူမ်ိဳးကို ေယာက္ဖ။ ။ ရေအာင္လာ၏ သမီး ပိန္ညွာ ႏွင့္ မာရယု ရသည္။ ရေအာင္လာ၏သား ပိန္ညွာ ၏ ေမာင္ ငခ်င္းေယ မွာ မာရယု ၏ ေယာက္ဖ ျဖစ္သည္။ ငခ်င္းေယ မွ ခ်င္းအႏြယ္ ျဖစ္လာသည္ဟု ေရွးထံုးေဟာင္း စကါးထွါ ရွိသည္။
      ခတၱိယ လယ္ႏွင့္ပါတ္သက္ေသာဇာတ္မ်ား
၁။ မာတဗို(ကလန္ႀကီး) ၊ ၊ လယ္ရွင္ ရြာလူႀကီး(သူႀကီး)
၂။ ရွိတ္ရွင္(ခ်စ္တီး)၊ ၊လယ္ႏွင့္စပ္၍ ေငြတိုးေခ်းျခင္း၊ လယ္ႏွင့္ ခ်မ္းသာေအာင္ လုပ္သူ။
၃။ ေသာ္ဒလီ (ေစၚေဒါရီ)၊ ၊လယ္ရွင္ ဘုရင္ အာဏါျဖင့္ လယ္ခြန္ေကါက္ယူ၍ မင္းထံ ဆက္ရသူ၊ နယ္စားႀကီး။ ၄။ ထါကူ၊(တဂိုး) ၊ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ လယ္သူေဌးမ်ိဳး။
၅။ ေဒး၀န္း၊ ၊ေဒသတြင္းရွိ လယ္ခြံတို႔ကို စားရေသာ ၿမိဳ႕စားႀကီး။
၆။ တာလူဒါ၊ ၊လယ္ယာေျမတို႔ကို ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ရသည့္ အမ်ိဳး အႏြယ္။
၇။ တိုရွီဒါ၊ ၊လယ္ေျမမ်ားကို တိုင္းတာ ခ်ိန္တြယ္ အကြက္ရိုက္ရေသာအမ်ိဳး။
၈။ ခတၱိယ၊ ၊လယ္ထြန္ေကါင္းသည့္အမ်ိဳး။
၉။ ရိုင္။ ။ ဇမုန္ဒရီ (လယ္မင္း လယ္ပိုင္ရွင္)
၁၀။ ၿမိဳ႕သူႀကီး၊ ၊ ၿမိဳ႔ပိုင္ လယ္ရွင္
ဤသည္ကါး ခတၱိယအမ်ိဳး လယ္သမား အႏြယ္တို႔ ျဖစ္သတည္း။
မရမာ ျမမၼာႏွင့္ ပ်ဴ
မဇၨ်ိမအေရးေတာ္ပံုက်မ္းလာမရမာ
        ကမၻာဦးကျဖစ္ေသာ ခတၱိယ မင္းမ်ဳိးစဥ္ဆက္ က်မ္းဂန္အထြက္ အလာတြင္ အမ်ိဳး ေလးပါး ျဗာဟၼဏ ခတိၱယ ဘိသွ် သုဒၶိယ ေလးပါးရွိသည္။ ထိုေလးပါးတို႔တြင္ သုဒၶိယ အမ်ဳိးက ပြားမ်ား၍ အသီးသီး ျပည္ေထာင္မင္း ျပဳၾကေလသည္ မ်ား၏။ က်မ္းဂန္အလာတြင္လည္း မဂရ္ဇ္ တိုင္း၌ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ကို သုဒၶိယတို႔က မဂဓတိုင္းဟု ေခၚဆိုၾကသည္။ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ရွင္ ခတၱိယမင္းမ်ဳိး ၀ရသခၤ လက္ထက္ သားေတာ္ရတနာကို ဘာဂီရနဒီ ျမစ္ အေရွ႕ဘက္ ခရိုင္ျခားလွ်က္ ေပးေတာ္မူေလ၍ အယုဇၥ်ပူရတိုင္း၌ အာလ၀ီၿမိဳ႕ကို တည္သည္။ ထီးနန္း မင္းဆက္ မ်ားစြာရွိေသာေၾကာင္း ထိုျပည္သူတို႔ကို မရမာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဂါဓမၼဒျႏၵက်မ္းက မရမာ အမ်ိဳး အႏြယ္ဆက္ မွန္၍ ဟိႏၵဳစလြယ္တင္ ခတၱိယအမ်ဳိး မရမာ တို႔ကို မသလမံ ကုလား တို႔က ေမာဂ္ဟူ၍ ေခၚသည္။ (သံတြဲၿမိဳ႕စား ေဇယ်ေက်ာ္ထင္)
ဓည၀တီအေရးေတာ္ပံုက်မ္းလာမရမာ
          ရာဇ၀င္ႀကီးေသာ္ကါး မရမာ အမတ္မ်ိဳး စာဖတ္ တိုေ၀(ဒိုးေ၀)သွ္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ထိုႏွစ္ပါးကို နားလည္၍ စီကံုးခဲ့ေသာ စာေစာင္ ေလးဆယ္ရွစ္အဂၤါ ရွိေသာ စာကို မူလ ျပဳလွ်က္ ပိ်ဳ႕ လကၤာ သမိုင္းထြက္ ညီေသာ ရာဇ၀င္ႀကီးက ေကါက္ႏုတ္၍ ရကၡပူရတိုင္း ဓည၀တီမည္ေသာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ျပည္ႀကီးမင္းဆက္တို႔၏ အေရးေတာ္ပံုကို ေနာင္လာ သားေျမး စဥ္ဆက္ မွတ္သားရစ္ေစဟု ေရးသား ထားေတာ္မူခဲ့ေသာက်မ္း ဤတြင္ ၿပီး၏။ (အမတ္ႀကီး ဒိုးေ၀)
ပါေမာဇၨဒီပနီက်မ္းလာျမန္မာ
        ၄င္းကမၻာဦးသူတို႔သည္ ျဗာဟၼာတို႔ႏွင့္မျခား ေလာဘစေသာ အကုသိုလ္ စိတ္မပြားမွီ ကိုယ္ေရာင္ ေတာက္ပလွ်က္ ေကါင္းကင္၌ ေျမအျပင္ကဲ့သို႔ သြားျခင္း စသည္ကို ျပဳၾကေသာ ေၾကာင့္ ျဗာဟၼာ ဟူေသာအမည္ကို ရၾကကုန္၏။ ကါလရွည္ၾကာ ေန႔ ရက္ လ ႏွစ္ မ်ားလွမွ ဗအကၡရာကိုမ အ အကၡရာကို န ျပန္၍၄င္း န ၌ တန္ခြန္လႊား၍ ျမန္မာ တနည္း မ ျပန္၍ ျမမၼာ ဟု ယခုကါလ ေ၀ါဟာရ ျပဳၾကေလသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကမၻာဦးကါလ၌၄င္း ျမန္မာ တမ်ိဳးသာတည္း။ ေ၀ါဟာရ ဘာသာလည္း မဂဓ ဘာသာ တည္း ဟူေသာ ပါဠိဘာသာ တခုကိုသာ ေျပာၾကကုန္၏။ ၄င္းျမန္မာမိ်ဳး တဦးတြင္ အဆင္းၾကန္အင္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းႏႈတ္မူ သေဘာျဖဴေသာ ငါတို႔ ဘုရားေလာင္းကို မဟာသမတမင္းဟု သမုတ္ၾကေသာေၾကာင့္ ၄င္းမင္းမ်ဳိးမွ ဘုရားျဖစ္၍ ျမန္မာ မ်ိဳးမွ ဘုရားျဖစ္သည္ ဟုမွတ္ေလ။
        ျမန္မာမိ်ဳးတဦးက မင္း ပုဏၰား ကုန္သည္ သူဆင္းရဲ ဟုေလးမ်ဳိးသာရွိေၾကာင္း ကဲြျပား ေၾကာင္းကို သုပၸါေထယ်အဂၢညသုတ္ ပါဠိေတာ္၄င္းအဌကထာ စသည္တို႔၌ ေဟာေတာ္မူ အပ္ ၏။ ၾကြင္းေသာ ကိုးဆယ္ ခုႏွစ္ပါးေသာ လူမ်ဳိးတို႔ကို မေဟာအပ္ကုန္။ (က်ိဳက္လပ္ဆရာေတာ္)
ရခိုင္ သို႔မဟုတ္ မရမာ သို႔မဟုတ္ ျမမၼာ
         မရမာ သို႔မဟုတ္ ျမမၼာ ဟူေသာ အသံုးအႏွံဳးကို ေရွးရခိုင္ စာေပတို႔၌ ေတြ႔ရသည္။ မရမာ သို႔မဟုတ္ ျမမၼာ ဆိုသည္မွာ ေရွးရခိုင္ပညာရွင္မ်ားက မိမိကိုကိုယ္ သံုးႏံုးေသာ ေ၀ါဟာရ တခုပင္ ျဖစ္သည္။ ရွင္းလင္းစြာဆိုရလွ်င္ ရခိုင္ကို ျမမၼာ ဟုေခၚေလသည္။ ေဒသကို အာရကၡေဒသ ဟု၄င္း တိုင္းကို မဟိ ံသကတိုင္းဟု၄င္း ဓည၀တီၿမိဳ႕ကို အစဲြျပဳ၍ ဓည၀တီ ရခိုင္ ျပည္ဟု၄င္း ေခၚၾကေလသည္။ အခ်င္းခ်င္း အလည္လည္ ေျပာဆို ဆက္ဆံေသာအခါ ရခိုင္ဟု ေခၚေ၀ၚ သံုးစဲြၾကၿပီးလွ်င္ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ မင္းခမ္းမင္းနား ျဖတ္ထံုးစေသာ ဂႏၱ၀င္ အသံုး တို႔၌ မရမာႏွင့္ ျမမၼာ ဟူ၍ ေရးသား သံုးစဲြၾကေလသည္။
           ေ၀သာလီေက်ာက္ေလွကါးေခတ္ ၿမိဳမင္းအျမတူ ေအဒီ ၇၆၉-၇၇၆ သည္ ညီျဖစ္သူ အျမကူကို ေခၚ၍ ဆံုးမသည္မွာ ငါတို႔ကါး ေရွးေကါင္းမႈကံေၾကာင့္သာလွ်င္ မရမာ မင္းအျဖစ္ကို ရ၏ ငါတို႔ အမ်ိဳး ၇ ဆက္ကါး ေတာင္ထက္ ေတာထဲႀကီးသား ျဖစ္၏။ ဤသည္ ကိုေထာက္လွ်င္ ရခိုင္ကို ေ၀သာလီေခတ္ကပင္ မရမာဟု ေခၚေၾကာင္း ထင္ရွား ေလသည္။
         ငႏွလံုးမင္း ေအဒီ ၁၂၄၆-၁၂၅၀ လက္ထက္တြင္ ကုလားႏွင့္ သက္တို႔ ပုန္ကန္သျဖင့္ ျပည္စိုးႀကီး ဓမၼေဇယ်ကို စစ္သူႀကီးခန္႔၍ ႏွိမ္ႏွင္းေစသည္။ တပ္ဦးတြင္ က်ီးကန္းႏွင့္ဗ်ိဳင္း ခြပ္ၾကရာ က်ီးကန္းကို အေတာင္က်ိဳး၍ ဖမ္းရသျဖင့္ မင္းထံဆက္သရာ ပညာရွိ အမတ္ စကုၿမိဳ႕စား (စကု၊ သရက္၊ မင္းလ၊ွ မင္းဖူး၊ ၿမိဳ႕တို႔ကို အင္း၀ေခတ္ မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲ လက္ထက္ အမတ္ႀကီးစည္းတပစ္မွ ရခိုင္သားကို ေတာဆင္ရိုင္းႏွင့္ တူသည္ဟု အျပစ္ဆိုလွ်က္ နယ္ခ်ဲ႔ယူသြားျခင္း ျဖစ္သည္၊ စကါးႀကီးဆယ္မ်ိဳးတြင္ ရႈပါ၊) ၀ိမလ အမတ္ ေလွ်ာက္ထံုးကါး “က်ီးနံကုလား ဗ်ိဳင္းကါးျမမၼာ နံအလိုမွာ နဂိုယာယီ ကိန္းႏွစ္လီတြင္ ယာယီက်ီကန္း ပင္ပန္းကုလား ထြားထြားေၾကညက္ ပ်က္မည္အေၾကာင္း လံုးေပါင္းၿပီးစီး ခရီးမၾကာ ေအာင္ျမင္ပါမည္’’ ဟုေလွ်ာက္ေလသည္။ ဤေလွ်ာက္ထံုးအရ ဗိ်ဳင္းကါးရခိုင္ဟု မသံုး ဗ်ိဳင္းကါး ျမမၼာ ဟုသံုးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမမၼာ(ျမန္မာ)ဆိုသည္မွာ ရခိုင္ သားတို႔ ကို ေခၚျခင္းသာ ျဖစ္ေလသည္။
             ေ၀သာလီ ေက်ာက္ေလွကါးေခတ္တြင္ ရခိုင္သားကို မရမာ ဟုေခၚေၾကာင္း ေတြ႔ရွိ ရသည္။ ျမန္မာ ဟူေသာ စကါးလံုးကို ျမမၼာ ဟူ၍ ရခိုင္ပညာရွင္မ်ား ေရးသားခ့ဲၾကသည္။ ပဖဗဘမ ၾကာသပေတး ေသာမၿဂိဳလ္ စိုးေသာ ျမမၼာဟု ဆ်န္းနိမိတ္ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ ယူခဲ့ၾကသည္။ တိုင္းျပည္ကို ထူေထာင္ေသာရက္မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔ ျဖစ္သည္။
           ပုဂံေခတ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၅၂ ခု ေအဒီ ၁၁၉၀ ခုတြင္ ျမမၼာဟူေသာ ေ၀ါဟါရ အသံုးကို ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ျပင္ ေက်ာက္စာ၏ မူရင္း အျပည့္အစံုကို မသိရေသာ္လည္း က်န္စစ္သားမင္း လက္ထက္ ၁၁၀၂ ခုတြင္ ေရးထိုးေသာ ေရွးမြန္ ေက်ာက္စာ၌ မိရမာ ဟုေရး ထိုးထားေလသည္။
            မရမာ အေၾကာင္းကို ေအဒီသကၠရာဇ္ ၁၂၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေလာင္းၾကတ္ၿမိဳ႕ကို အစိုးရေသာ ဘုရင္မင္းထီးသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဗုဒၶဂါယာတြင္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈျပဳစဥ္ ေက်ာက္စာေရးထိုး၍ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုေက်ာက္စာ၌ မရမာမင္း လာလတ္၍ ဟု ပါရွိေလရာ ရခိုင္ကိုပင္ မရမာ ဟုေခၚေၾကာင္း ထင္ရွားေလသည္။ ထို႔ျပင္ သကၠတ ဘာသာျဖင့္ ေရးထားေသာ သေရာဒယ (သရေဒြး) က်မ္းကို မရမာ ဘာသာ ျဖင့္ ဖြင့္ေပလတၱံ႔ ဟု စာေရးသူ က ခ်ီးမြမ္းထားေလရာ မရမာဆိုသည္မွာ ရခိုင္ကို ဆိုေၾကာင္း သိသာေလသည္။
         ရံုျပည္မွ မင္းသား ရွာအလင္ႏွင့္ လူေပါင္း တေထာင္သည္ မရမာ စာကို သင္ၾကားရန္ ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိေၾကာင္း မွတ္တမ္း တင္ရွိေလသည္။ ဂႏၱ၀င္ ရခိုင္စာေပ၌ ရခိုင္ကို ျမမၼာဟူ၍၄င္း မရမာ ဟူ၍၄င္း ေရးသားသံုးစဲြၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ရခိုင္သမိုင္း တိမ္ျမဳတ္ေန၍သာ က်ယ္ျပန္႔စြာမသိရွိ ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
             ငႏွလံုးမင္းသည္ ကုလားအမတ္ ႏွစ္ရာ တို႔ထံမွ တန္ဆာကို သိမ္းေစ၍ အတြင္း မိန္းမ အသံုးျဖစ္ေသာ ေမာလိပ္အစို႔မွာ ဖဲြ႔ေတာ္မူေလသည္။ ကုလားမင္းသား၏ ေက်းကၽႊန္ ပါရင္း လူငါးရာကိုလည္း ပါရင္းအတိုင္း ေပးသနားေတာ္မူေလသည္။ ေဘးေတာ္ဒသရာဇာမင္း ဖြဲ႔စည္းေတာ္မူခဲ့သည့္ အစုသား တလိုင္း ပ်ဴ ကမ္းယံ တို႔မွာ ဆင္အစို႔ ပန္းထိမ္အစို႔ သဘင္အစို႔ ေျမာက္စည္အစို႔ သား တို႔ကို ရွိၿမဲရွိေစ၊ ထိုမွၾကြင္းေသာ သူတို႔မွာ ျမမၼာျဖစ္ေစ၊ အစုႏုတ္၍ ျမမၼာ တို႔ကဲ့သို႔ အသည္ကါလ အမႈကိုထမ္းေစ၊ အမိန္႔ေတာ္ပညတ္၍ အသည္ကါလျဖစ္ေစသည္။ အသည္သားတို႔က အမႈထမ္း လူေပါင္း တသိန္းကို လက်ၤာ သင္းငါးေသာင္း လက္၀ဲ သင္းငါး ေသာင္း ၄င္းလူတို႔ကို လက်ၤာ လက္၀ဲ နံေဘးတို႔မွာ ျခေသၤ့ရုပ္ ထိုးေစ၍ ကိုရံေတာ္တပ္ ဖြဲ႔စည္းေတာ္မူသည္။
         ဤသည္မွာ ရခိုင္သားကို ျမမၼာဟုေခၚေၾကာင္း ေ၀သာလီေခတ္ ဘုရင့္ ျပန္တမ္း တခုပင္ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္သားကိုရွင္းလင္းခ်က္
ရခိုင္သားကို ျမမၼာ ဟူ၍ ေခၚျခင္း ေရးျခင္းသည္ ဇာတ္ ကို ေခၚျခင္း ေရးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္သားကို မရမာ ဟူ၍ ေခၚျခင္း ေရးျခင္းသည္ ဘာသာ ကို ေခၚျခင္း ေရးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္သားကို ရခိုင္ သား ဟု ေခၚျခင္း ေရးျခင္းသည္ ၀ံသ ေခၚ နာမည္ကို ေခၚျခင္း ေရးျခင္း ျဖစ္သည္။

ရခိုင္ကိုလူမ်ိဳးျခားအေခၚမ်ား
(၁) ၿမိဳ                     တို႔က                မရမာ                ဟုေခၚသည္။
(၂) ခမြီးေခၚခမီး           တို႔က          မဟာဘတ္                 ဟုေခၚသည္။
(၃) သက္ (စာ့)         တို႔က                မရမ္                     ဟုေခၚသည္။
(၄) ဒိုင္းနက္(သက္)    တို႔က               အမရမ္(အမ္မရမ္)       ဟုေခၚသည္။
(၅) ဗမာ                 တို႔က                ရခီး ရခိုင္ႀကီး             ဟုေခၚသည္။
(၆) စစ္တေကါင္းသား ကုလားတို႔က   ေမာ္ဂဲ ေမာ္ဂ်ား မရမာ        ဟုေခၚသည္။
(၇) ဒါကါႏွင့္အေနာက္ဘဂၤလားနယ္သားတို႔က ေမာဂ္                 ဟုေခၚသည္။
(၈) အိႏၵိယျပည္မသားတို႔က                 မာ(ခဲ်႕)                      ဟုေခၚသည္။
(၉) ေပၚတူဂီ တို႔က                          အာရီကင္                     ဟုေခၚသည္။
(၁၀) အဂၤလိပ္တို႔က                           အာရကန္                     ဟုေခၚသည္။
(၁၁) ၿမံဳတို႔က                                  မေခါက္                         ဟုေခၚသည္။
(၁၂) ဖလံေထာင္ သက္ေထာင္ ၿမံဳျပည္ေန ရခိုင္စကါးေျပာသူတို႔က ရခိုင္သားကို       လူ   ဟုေခၚသည္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ လူ= ငါ )
လူမ်ိဳးျခားႏွင့္ကုလား ကိုရခိုင္သားအေခၚမ်ား
၁။ ရခိုင္သားသည္ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳးကို ဘုရင္ဂ်ီဖေလာင္း ဟုေခၚသည္။
၂။ ရခိုင္သားသည္ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးကို ဖရန္ဂီ ဟုေခၚသည္။
၃။ ရခိုင္သားသည္ ဂ်ာမဏီ လူမ်ိဳးကို ဇာရာမဏီ ဟုေခၚသည္။
၄။ ရခိုင္သားသည္ အီတလီ လူမ်ိဳးကို အာရာမဏီ ဟုေခၚသည္။
၅။ ရခိုင္သားသည္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးကို ဖေလာင္း ဟုေခၚသည္။
၆။ ရခိုင္သားသည္ အာဖရိက လူမ်ိဳးကို ကပၸလီ ဟုေခၚသည္။
၇။ ရခိုင္သားသည္ အီတလီ လူမ်ိဳးကို   ရံုျပည္သား ဟုေခၚသည္။
၈။ ရခိုင္သားသည္ အီဂ်စ္ လူမ်ိဳးကို အာရာမဏီ (မီေခ်ာ) ဟုေခၚသည္။
၉။ ရခိုင္သားသည္ ျဗာဟၼဏ လူမ်ိဳးကို ပုဏၰား ဟုေခၚသည္။
၁၀။ ရခိုင္သားသည္ ခတၲိယ လူမ်ိဳးကို သာဂီ၀င္ ဟုေခၚသည္။
၁၁။ ရခိုင္သားသည္ ဘံုေဘ နယ္သားတို႔ကို ဘာဘူ ဟုေခၚသည္။
၁၂။ ရခိုင္သားသည္ မာဒရပ္ နယ္သားတို႔ကို မံဒရာဇီ ရာဇပုတ္ ဟုေခၚသည္။
၁၃။ ရခိုင္သားသည္ အာရပ္လူမ်ိဳးကို မဆလမံ ကုလား ဟုေခၚသည္။
၁၄။ ရခိုင္သားသည္ ပါထန္း(ပါကိစၥတန္) လူမ်ိဳးကို ရာဇာကတ္ ဟုေခၚသည္။
၁၅။ ရခိုင္သားသည္ မဂို လူမ်ိဳးတို႔ကို မင္းဂြတ္ ဟုေခၚသည္။
၁၆။ ရခိုင္သားသည္ အီရန္လူမ်ိဳးတို႔ကို ပါသွ်ား ဟုေခၚသည္။
၁၇။ ရခိုင္သားသည္ မိုဟာမက္ မေပၚခင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မူဆလင္ အယူရွိေသာ မင္းတို႔ကို သူရတန္ ဟုေခၚသည္။
၁၈။ ရခိုင္သားသည္ အေရွ႕အေနာက္ ဘဂၤလား နယ္သား (ဒါကါ ၊ကါလကတၱား)       မူဆလင္ တို႔ကို မုသလမံ ဘဂၤလီကုလား ဟုေခၚသည္။
၁၉။ ရခိုင္သားသည္ စစ္တေကါင္းသား မူဆလင္တို႔ကို ေခၚေတာ ကုလား ဟုေခၚသည္။
၂၀။ ရခိုင္သားသည္ မူဆလင္ စစ္သားကို ေခါင္း၀ိုင္း ဟုေခၚသည္။
၂၁။ ရခိုင္သားသည္ ဟိႏၵဳ အႏြယ္ ကို ဒန္႔စားဟုေခၚသည္။
၂၂။ ရခိုင္သားသည္ အိႏၵိယတိုင္းႏိုင္ငံကို ေခါင္းတုတ္ကာ ႏွင့္ ဘာေရာ့ ဟုေခၚသည္။
ဤ သည္ကို ၾကည့္၍ ကုလားဆိုသည္မွာ မူဆလင္ ဘာသာ၀င္ ကိုသာလွ်င္ ကုလားဟု ေခၚေၾကာင္း သိသာပါသည္။ ဗမာတို႔၏ ကုလားမ်ိဳး ၆၀ ၌ မရမံ (မရမာ) ႏွင့္ ခတၱိယ သာဂီ၀င္၊ ျဗာဟၼဏ ပုဏၰားတို႔ႏွင့္ ထိုသူတို႔၏ ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ ယခင္က ၿမိဳ႔ျပတိုင္းႏိုင္ငံ တို႔ကိုလည္း ကုလားမ်ိဳး ၆၀ ထဲ၌ ထည့္ထါးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဗမာလူမ်ိဳးသည္ ေရွ႕ႏွင့္ ေနာက္ကို မစဥ္းစားဘဲ သာဂီမ်ိဳးေဟ့ ဒို႔ဗမာ ဟုဆိုျခင္းျဖင့္ ပင္လွ်င္ မိမိကိုယ္တိုင္ ကုလားျဖစ္ေနသည္ကို မသိေသာ လူမ်ိဳး ျဖစ္သည္။