KIO ဒုတိယ ဥကၠဌ (၂) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္ (သို႔ ) ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို လက္နက္ျဖင္႔ မေျဖရွင္းလိုသူ

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့သည္မွာ ယခုအခါ ၆၈ ႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ လြတ္လပ္ေရးရသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ျပည္တြင္းစစ္မီးႀကီး ေတာက္ေလာင္ေနသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ ေျခာက္ခုေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။

ျပည္တြင္းစစ္သည္ ျပည္ေထာင္စုသား ေသြးခ်င္းညီေနာင္တုိ႔၏ အသက္ေသြးတုိ႔ကုိ ၀ါးမ်ဳိစေတးခဲ့သလုိ တုိင္းျပည္ဘ႑ာေငြ အေျမာက္အျမားကုိလည္း ျဖဳန္းတီးပစ္ခဲ့ေလသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးကုိ ၿငိႇမ္းသတ္ရန္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးတုိ႔ကုိ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ၂၁ ရာစုပင္လုံကုိ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္ ၃၁ မွ စတင္ကာ ၃ ရက္ေန႔အထိ ၄ ရက္တုိင္တုိင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ MICC-2 တြင္ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။ ဒီမုိကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံသည္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂိ္ၢဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၾသဂုတ္ ၃၁ ရက္တြင္ စတင္က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ၂၁ ရာစုပင္လုံ ပထမေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ပင္လုံညီလာခံႏွင့္ တူညီေသာ ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံသည္ ျပည္သူလူထုအားလုံး ေမွ်ာ္မွန္းေနသည့္ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ စုေပါင္းေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္း အေျဖရွာမည့္ ညီလာခံအျဖစ္ ႐ႈျမင္ထားခဲ့ၾကသည္။

သုိ႔ေသာ္ ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံအတြင္း အႏွစ္သာရဟု ဆုိအပ္သည့္ တုိင္းရင္းသား ညီအစ္ကုိမ်ား အၾကား စစ္ပြဲမ်ားကုိ ရပ္တန္႔ေရး၊ ဥမကြဲသုိက္မပ်က္မႈျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးတုိ႔ကုိ လက္ရွိ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အုပ္စုမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သေဘာထားႀကီးႀကီးျဖင့္ စစ္မွန္ေသာ စိတ္ေကာင္းေစတနာျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ  တည္ေဆာက္ႏုိင္မွသာ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး ရပ္စဲ၍ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာျပည္သူလူထုႀကီး သာမက တစ္ကမၻာလုံးက စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့သည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၁ ရာစု ပင္လုံသုိ႔ ကခ်င္လြတ္ေျခာက္ေရး အဖြဲ႕ ဒုတိယဥကၠ႒(၂) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္လည္း တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ညီလာခံအၿပီး၌ ကခ်င္ျပည္နယ္ လုိင္ဇာသုိ႔ ျပန္လည္ ထြက္ခြာေတာ့မည့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္က “၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံ က်င္းပသြားတဲ့ ပုံစံကုိေတာ့ သေဘာက်ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အားလုံး အတူတကြ ေတြ႕ဆုံခြင့္ရခဲ့တယ္။ မိမိတုိ႔ အဖြဲ႕ရဲ႕ သေဘာထားေတြ မူ၀ါဒေတြကုိ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ မီဒီယာမွတစ္ဆင့္ တင္ျပေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီအခင္းအက်င္းအေပၚ က်ေနာ္တုိ႔ အားရေက်နပ္ခဲ့မိပါတယ္။

ညီလာခံမွာ တပ္မေတာ္ကုိယ္ စားလွယ္ေတြက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ရဲ႕ ၀ိေသသ လကၡဏာရွိေနတယ္လုိ႔ ေျပာသြားတဲ့အေပၚမွာေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒဟာ ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ ဆင္တူယိုးမွားလုိ႔ပဲ က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ညီလာခံတုန္းကလည္း က်ေနာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အခင္းအက်င္းေတြရယ္၊ ပါ၀င္သင့္တဲ့ အေျခခံမူ ၁၀၄ ခ်က္အေပၚမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေက်နပ္မႈမရွိခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရး အတြက္ ျပည့္စုံမႈ မရွိဘူးလုိ႔ အဲဒီကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔ ၾကား၀င္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ အေနနဲ႔ သြားတဲ့မူကုိပဲ လုိခ်င္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျခခံမူေတြ လုိအပ္တယ္။ သမုိင္း၀င္ျဖစ္တဲ့ ပင္လုံစာခ်ဳပ္စာတမ္းနဲ႔ ကတိေတြမွာရွိ အေျခခံမူေတြ လုိအပ္ပါတယ္။ အျခားေသာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းအရ ပါ၀င္သင့္တဲ့မူေလးေတြ၊ တန္းတူေရးေတြကုိ ပုိၿပီး ထည့္ခ်င္ပါတယ္။

အခုက်င္းပခဲ့တဲ့ ၂၁ရာစု ပင္လုံညီလာခံမွာ က်ေနာ္တုိ႔ အပါအ၀င္ လက္မွတ္ မထုိးရေသးတဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕အစည္း ကုိးဖြဲ႕ရဲ႕ကုိယ္စား မူ၀ါဒ စာတမ္းကုိတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ မုိင္ဂ်ာယန္မွာ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔လည္း စုစည္းၿပီး ေရးထားတဲ့မူေတြ အေပၚမွာ အေျချပဳၿပီး ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

KIO က တင္သြင္းခဲ့တဲ့ စာတမ္းမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိ အဓိက ထားတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပထမအခ်က္က ၁၉၄၇ ပင္လုံမွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ အျပည့္အ၀ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ လက္နက္ကုိင္ခဲ့၊ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ခဲ့တာပါ။ ေနာက္ ဒုတိယအခ်က္က KIO အေနနဲ႔ ၂၁ ရာစုပင္လုံကုိ လာတက္တာဟာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကုိ တည္ေဆာက္ခ်င္လုိ႔ပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ လုိခ်င္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ပုံစံကေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ရွိၿပီးသားျဖစ္တဲ့ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထုံးစံေတြအေပၚမွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ဖက္ဒရယ္ပုံစံ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ဖက္ဒရယ္ စံခ်ိန္စံႏႈန္းနဲ႔ ျပည့္မီတဲ့ အေျခခံ ဥပေဒေတြကုိ လုိခ်င္တာပါ။

လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ေတြကုိ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ ဘာအခက္အခဲေတြ ႀကံဳေနရသလဲဆုိေတာ့ ပထမအခ်က္က အစုိးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းတဲ့အခါမွာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ နားလည္မႈ၊ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးမွာ အခက္အခဲ ႀကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့  ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ KIOရဲ႕ ဆႏၵကုိ ေပါင္းစည္းတဲ့အခါမွာ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္မႈခက္ခဲတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ရတာ ခက္ပါတယ္။ တတိယ အခ်က္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရအေနနဲ႔ သြားေနတဲ့ အခါမွာ တခ်ဳိ႕ က်ေနာ္တုိ႔ လက္မွတ္ မထုိးရေသးဘူး။ ျပည္သူလူထုနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မေတြ႕ရဘူးဆုိေတာ့ ဒီအရွိန္ေတြကုိ အခ်ိန္မီ လုိက္ႏိုင္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ အခက္အခဲေတြပါပဲ။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ပင္လုံနဲ႔ ၂၁ ရာစု ပင္လုံဟာ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနအရ ကြာျခားသြားၿပီ ဆုိေပမယ့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ပင္လုံဟာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းအရ ရွိခဲ့တဲ့ သမုိင္းမွတ္တုိင္ တစ္ခုေပါ့။ အဲဒီမွာ လြတ္လပ္ေရးကုိ အတူတကြ ရရွိခဲ့တယ္။ ၿပီးရင္ ဒီအေျခခံေပၚမွာ တည္ေဆာက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ၂၀၁၆မွာ က်င္းပတဲ့ ၂၁ ရာစုပင္လုံကေတာ့  မူလနဂုိရွိၿပီးသား အေျခခံ အုတ္ျမစ္ေတြကုိ ပုိၿပီးခုိင္မာေအာင္ တကယ္ေတာ့ ေရွ႕ကုိသြားတဲ့အခါမွာ အရင္ပုံစံေတြကုိ ၾကည့္ၿပီး ပုိေကာင္းေအာင္ဆုိတဲ့ တုိးတက္မႈေတြ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အရင္တုန္းက အားလုံး မစုစည္းႏုိင္ခဲ့ဘူးဆုိရင္ ဒီအခ်ိန္မွာ စုစည္းမယ္။ လူမ်ဳိးစုေတြ အရေရာ၊ သေဘာထားအျမင္ေတြအရပါ စုစည္းၿပီး ေရွ႕ကုိသြားမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသေဘာထားအျမင္အရ တူေပမယ့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမွာ အနည္းငယ္ ကြဲျပားမႈရွိပါလိမ့္မယ္။

အရင္အစုိးရ လက္ထက္မွာေရာ၊ အခုအစုိးရ လက္ထက္မွာပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေဆာင္ရြက္ေနေပမယ့္ ေအာက္ေျခမွာ တုိက္ပြဲေလးေတြ၊ ထိေတြ႕မႈေလးေတြ ရွိေနတာဟာ အဓိကကေတာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕ေတြၾကားက အားၿပိဳင္မႈလုိ႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ မခံခ်င္စိတ္လည္းပါမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ လက္နက္နဲ႔ ေျဖရွင္းခ်င္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ စ႐ုိက္လကၡဏာေတြကုိ မေက်ာ္လႊားႏုိင္ေသးဘူးဆုိတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မၾကာခဏ ထိေတြ႕မႈေတြ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ တုိက္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲၿပီး ဖိအားေပးတာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ ႏွစ္ဖက္စလုံးက ေရွာင္ၾကဥ္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ညီၫြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) ကလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရဘက္ကလည္း တစ္ႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေၾကာင္း ေၾကညာေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ တုိက္ပြဲမျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းၾကမယ္ဆုိတဲ့ ခံယူခ်က္နဲ႔ ကတိေတြျပဳဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလုိ ကတိေတြျပဳလုိ႔ရွိရင္ ဒီတုိက္ပြဲေတြဟာ ေပ်ာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၆ လအတြင္း ျပန္က်င္းပမယ့္ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲေတြ KIO အေနနဲ႔ တက္မတက္ ဆိုတာကေတာ့ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္မထုိးတဲ့ အဖြဲ႕ေတြကုိ ပါ၀င္ခြင့္၊ ပတ္သက္ခြင့္ မေပးဘူးလုိ႔ ေျပာေနပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ လက္မွတ္ မထုိးဘဲနဲ႔ ပါ၀င္ခြင့္ရမယ္ ဆုိရင္လည္း ဒီအေပၚမွာ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမဟုတ္ဘဲ လက္မွတ္မထုိးရင္ ပါ၀င္ခြင့္ မရဘူးဆုိရင္ေတာ့ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကုိ ႏွစ္ဖက္သေဘာ တူၿပီး လက္မွတ္ ထုိးႏုိင္တဲ့အဆင့္ကုိ အရင္ႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံလုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ ႏွစ္ဖက္ သေဘာထား အျမင္ေတြကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးႏုိင္မယ္ဆုိရင္ တက္ဖုိ႔ အဆင္သင့္ပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီႏွစ္ခုကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္ေလာက္ ညိႇႏိႈင္းႏုိင္မလဲ။ လက္မွတ္ထုိးႏုိင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္ေအာင္ ညိႇႏိႈင္းႏုိင္မွာလား။ ဒါမွမဟုတ္ အစုိးရဘက္က လက္မွတ္ ထုိးစရာ မလုိေသာ္လည္းဘဲ ဒီအဆင့္မွာ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳမယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္မလား ဆိုတာကေတာ့ မၾကာခင္ ေျခာက္လအတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးမယ့္အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။

အခု ၂၁ ရာစုပင္လံုဟာ အစျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ေျပာၾကားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္တာကလည္း ေနာက္သြားမယ့္ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြ အတြက္ အစျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခု အစမွာေတာင္ ဒီေလာက္ ေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုင္ခဲ့ၿပီဆိုေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာျပဳလုပ္မယ့္ အပိုင္းေတြမွာလည္း တပ္မေတာ္ကေရာ၊ အစိုးရဘက္ကေရာ၊ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ကေရာ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ေရာက္ေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းသိန္းသိမ္းၾကဖို႔ လိုပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လက္နက္နဲ႔ ေျဖရွင္းတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကို ဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကိုပဲ ပိုၿပီးႏွစ္သက္ပါတယ္”ဟူ၍ သူ႔အျမင္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာသြားခဲ့ေလသည္။

ဤသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လက္နက္ျဖင့္ မေျဖရွင္းဘဲ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ေျဖရွင္းလိုေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္၏ဘ၀ တေစ့တေစာင္းမွာလည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းလွေပသည္။

ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (Kachin Independence Organization - KIO) ၏ ဒုတိယဥကၠ႒ (၂) တာ၀န္ယူထားေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အက္စ္ဂြန္ေမာ္ကို ၁၉၆၃ခု ဇန္န၀ါရီလ ၅ရက္ စေနေန႔တြင္ အဖ ဦးဆြမ္လြတ္တူး၊ အမိ ေဒၚဂ်ီေစာလြီတို႔မွ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ဒူကေထာင္ ရပ္ကြက္၌ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္း ငါးဦးအနက္ သားအႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။

မိခင္သည္ က်န္းမာေရး ဆရာမ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိခင္တာ၀န္က်ရာ ေဒသမ်ားသို႔ လိုက္ပါခဲ့ရရာ၊ မူလတန္း၊ အလယ္တန္းပညာကို ပင္းေဘာ၊ မိုးညႇင္း၊ တ႐ံု၊ ရွင္ေဘြယန္၊ တႏိုင္းၿမိဳ႕မ်ား၌ ပညာသင္ ၾကားခဲ့ရသည္။ ၁၉၇၇ခုႏွစ္တြင္ အ႒မတန္း ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ န၀မတန္းကို ျမစ္ႀကီးနား အေျခခံပညာ အထက္တန္းေက်ာင္း အမွတ္(၁)သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ဆက္လက္သင္ၾကားသည္။ အဆိုပါေက်ာင္းမွပင္ တကၠသိုလ္၀င္တန္း (ဒသမတန္း) စာေမးပြဲကို ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ေအာင္ျမင္သည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၇၉ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျမစ္ႀကီးနား ေဒသေကာလိပ္၌ ဆက္လက္ ပညာသင္ၾကားၿပီး ၁၉၈၇တြင္ မႏၲေလး တကၠသိုလ္မွ ႐ူပေဗဒဘာသာရပ္ျဖင့္ သိပၸံဘြဲ႕ (B.Sc) ရရွိခဲ့သည္။

တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႕ရၿပီးေနာက္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္သို႔ ၁၉၈၇ မတ္လတြင္ တပ္သားအဆင့္မွ ၀င္ေရာက္ စစ္မႈထမ္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၈၈တြင္ ဒုတပ္ၾကပ္၊ ၁၉၉၀တြင္ တပ္ၾကပ္ႀကီး၊ ၁၉၉၁တြင္ ျပန္တမ္း၀င္အရာရွိ ဒုဗိုလ္၊ ၁၉၉၃တြင္ ဗိုလ္၊ ၂၀၀၁တြင္ ဗိုလ္ႀကီး၊ ၂၀၀၂တြင္ ဗိုလ္မွဴး အဆင့္ဆင့္အထိ ရာထူးတိုးျမႇင့္ျခင္းခံရသည္။

ထိုမွတစ္ဖန္ ၂၀၀၃မွ ၂၀၀၄အထိ တပ္မဟာမွဴး တာ၀န္ႏွင့္ KIO တြဲဖက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး တာ၀န္မ်ားကို ခန္႔အပ္ျခင္း ခံရသည္။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၀၅တြင္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ခံရကာ မဟာဗ်ဴဟာဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး တာ၀န္ကို ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။

ဤသို႔စစ္မႈထမ္းရင္း စစ္စည္းကမ္း ေကာင္းမြန္မႈႏွင့္ အထက္မွ ေပးအပ္သည့္ တာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းရြက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၂၀၀၆ ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ခံရၿပီး KIO ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္အျဖစ္ သံုးႏွစ္ခန္႔ ထမ္းရြက္ၿပီးေသာအခါ ၂၀၀၉တြင္ KIO အၿမဲတမ္း ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ႏွင့္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ အဆင့္ျဖင့္ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ အဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ခံရသည္။

ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္သို႔ တုိးျမႇင့္ခံရသည္။ ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီလတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ KIO ဗဟိုေကာ္မတီအစည္း အေ၀းတြင္ KIO ဒုဥကၠ႒ (၂) အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္သည္ စာေပအႏုပညာကိုလည္း ၀ါသနာပါသူ ျဖစ္သည္။ တကၠသိုလ္ အေပ်ာ္တမ္း ဂီတ၀ိုင္း၌ ဒရမ္မာ (Drummer) သမားတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဘ၀ကပင္ ျမန္မာျပည္သိန္းတန္၊ ေလးျဖဴ၊ ေဇာ္၀င္းထြဋ္တို႔ႏွင့္အတူ စင္တင္ေတးဂီတအဖြဲ႕မ်ား၌ အတူတကြ သီဆိုတီးခတ္ခဲ့ဖူးသည္။

သူသည္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားဘ၀က ကခ်င္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား စုစည္းထုတ္ေ၀ေသာ Chyurum Shalat ေခၚ တိုင္းရင္းသားမ်က္ပြင့္ မဂၢဇင္း၌ တာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသည္။ အေထာက္ေတာ္လွေအာင္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ “ေသာင္းေျပာင္း ေထြလာ” ရယ္စရာ မဂၢဇင္း၌လည္း ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးခဲ့ဖူးသည္။

သူသည္ စာေပ၀ါသနာ ထံုသလို အားကစားကိုလည္း ငယ္စဥ္ကတည္းကပင္ လိုက္စားခဲ့သည္။ ကရာေတးဒို ကိုယ္ခံပညာ၌ ခါးပတ္နက္အဆင့္ ရရွိထားသူ ျဖစ္သည္။ အားလွ်င္ အားကစား ေလ့က်င့္ေနတတ္သည္။ စာေပ၀ါသနာပါေသာေၾကာင့္ လိုင္ဇာၿမိဳ႕ သူ႔အိမ္နား၌ ကိုယ္ပိုင္ စာၾကည့္တိုက္တစ္ခု တည္ေထာင္ထားသည္။ သူ႔စာၾကည့္တိုက္၌ အဂၤလိပ္၊ ကခ်င္၊ ျမန္မာ ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ထားေသာ စာအုပ္ေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းခန္႔ စုေဆာင္းထားသည္။ စာၾကည့္တိုက္သို႔ မည္သူမဆို အခမဲ့လာေရာက္ ဖတ္႐ႈ ငွားရမ္းႏုိင္ရန္ စီစဥ္ေပးထားသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ ...ျပည္တြင္း စစ္မီးခ်ဳပ္ၿငိမ္း၍ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေစရန္ က်င္းပလ်က္ရွိေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဖိတ္ေခၚေဆြးေႏြးမႈမ်ား၌ တန္းတူရည္တူ ေဆြးေႏြးႏိုင္မႈ ရရွိေရးႏွင့္ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္ အလြန္အေရးႀကီးေပသည္။

သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပစဥ္ကပင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေရွ႕တြင္ စစ္ရာထူးမ်ားျဖဳတ္၍ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအရ ဦး၊ ကို၊ ေမာင္ကိုပင္ မထည့္ဘဲ နာမည္အရင္းအတိုင္း ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲေနမႈသည္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဖီလာျဖစ္သလို ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္မႈကိုလည္း အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ဤကဲ့သို႔ အေသးအမႊား ကိစၥေလးမ်ားကိုပင္ သေဘာထား မႀကီးႏိုင္ဘဲ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါဟု ႐ိုးသားစြာ ယံုၾကည္ေနမိပါသည္။ ယင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ပအို႔၀္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕မွ နာယက ဗိုလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာက -

“အရင္ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ေရးထိုးထားတဲ့ အခ်ိန္ဆိုရင္ ဦးသိန္းစိန္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရာထူးအားလံုးကို ထည့္ေပးတယ္။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဆိုရင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေပါ့။ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာဆိုရင္ အေျခခံ တစ္ခ်က္ကေတာ့ အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ေနရာမွာ အရွိကိုအရွိအတိုင္း အသိအမွတ္ျပဳေပးဖို႔ေတာ့ လိုတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မူတူးေစဖိုးပဲ ေခၚေခၚ၊ ေစာမူတူးေစးဖိုးပဲ ေခၚေခၚ၊ ဦးမူတူးပဲေခၚေခၚ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး။ သူ႔ဆီမွာ ရင့္က်က္မႈ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲတဲ့ဘက္က ဘယ္ေလာက္အထိ သူ႔အေပၚမွာ ေလးစားမႈ၊ အသိအမွတ္ျပဳမႈ ရွိသလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ေျပာစရာရွိပါတယ္”ဟူ၍ ေျပာၾကားသြားသည္။

မွန္ေလသည္။ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ နီးပါး ေတာက္ေလာင္ေနသည့္ ျပည္တြင္းစစ္မီးကို ၿငိမ္းသတ္၍ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေစရန္ တပ္မေတာ္မွ ဆြဲကိုင္ထားေသာ မူ၀ါဒႏွင့္ လက္ရွိ အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ သေဘာထားျပည့္၀၍ ပါးပါးနပ္နပ္ ၪာဏ္ရည္အျပည့္ အ၀ျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားကို ေျဖရွင္းရာ၌ မိမိတို႔အေျခခံ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ သေဘာထားကို မျပင္သေရြ႕ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ေရႊျပည္ေတာ္ ေမွ်ာ္တိုင္းေ၀းပမာ ျဖစ္ေနဦးမည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္တည္း။

သန္း၀င္းလိႈင္